Mổ Giãn Tĩnh Mạch Thừng Tinh Liệu Có Đáng Sợ Như Lời Đồn?

Thực trạng mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh hiện nay 

Theo thống kê, khoảng 15% nam giới trưởng thành và đến 40% trong nhóm vô sinh mắc giãn tĩnh mạch thừng tinh một tỷ lệ không hề nhỏ. Tuy vậy, không ít người vẫn chọn cách bỏ qua triệu chứng hoặc trì hoãn việc điều trị do tâm lý ngại mổ, sợ đau hay lo lắng mất khả năng sinh sản.

Nhiều người chưa thực sự hiểu rõ bản chất của bệnh, nên dễ lựa chọn sai cách điều trị. Một số người nghe theo các mẹo dân gian, một số lại chọn phương pháp mổ không phù hợp, khiến kết quả không như mong muốn.

Trong khi đó, y học hiện đại đã phát triển nhiều phương pháp hiệu quả, ít xâm lấn và hồi phục nhanh. Vấn đề không nằm ở kỹ thuật, mà nằm ở chỗ người bệnh có hiểu đúng để lựa chọn đúng hay không.

Các phương pháp mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh phổ biến hiện nay

Tin vui là hiện nay, giãn tĩnh mạch thừng tinh không còn là nỗi ám ảnh như trước. Dưới đây là những kỹ thuật điều trị đang được áp dụng rộng rãi

Phẫu thuật

Đây là phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh được áp dụng phổ biến nhờ hiệu quả cao và khả năng tái phát thấp.

Ở bước chuẩn bị, bệnh nhân sẽ được gây tê tủy sống hoặc gây mê toàn thân, tùy theo thể trạng và đánh giá của bác sĩ. Sau khi sát khuẩn vùng bẹn, bìu, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đường nhỏ khoảng 3 - 4 cm ở nếp bẹn trên, vị trí thuận lợi để tiếp cận hệ tĩnh mạch thừng tinh giãn.

Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sử dụng kính hiển vi phóng đại để bóc tách chính xác các nhánh tĩnh mạch giãn. Các mạch máu này được thắt lại bằng chỉ, trong khi các cấu trúc quan trọng như động mạch tinh hoàn và ống dẫn tinh được giữ nguyên. Cuối cùng, bác sĩ sẽ khâu đóng lớp cơ và da bằng chỉ tự tiêu.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là tỉ lệ thành công rất cao (trên 95%), khả năng tái phát thấp (< 1%) và hiếm gặp biến chứng nghiêm trọng. Ngoài ra, mạch máu nuôi dưỡng tinh hoàn được bảo tồn tốt.

Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là chi phí cao, cần bác sĩ được đào tạo chuyên sâu và trang thiết bị hỗ trợ đặc thù.

Nội soi

Nội soi là một lựa chọn hiện đại, ít xâm lấn và mang tính thẩm mỹ, rất phù hợp với người bệnh mong muốn hồi phục nhanh và ít đau sau mổ.

Về bước chuẩn bị, bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân. Sau đó, bác sĩ bơm khí CO₂ vào ổ bụng để tạo khoảng trống phẫu thuật và đặt 2 - 3 trocar nhỏ (khoảng 5- 10 mm) ở bụng dưới để đưa dụng cụ nội soi vào.

Khi tiến hành, bác sĩ quan sát tĩnh mạch thừng tinh bị giãn qua màn hình nội soi và sử dụng kẹp nhiệt hoặc chỉ khâu nội soi để thắt lại các nhánh giãn. Ưu điểm lớn là có thể xử lý hai bên cùng lúc nếu phát hiện giãn tĩnh mạch thừng tinh song phương.

Về ưu điểm, nội soi giúp giảm đau sau mổ, vết mổ nhỏ nên tính thẩm mỹ cao, thời gian hồi phục ngắn và người bệnh có thể quay lại sinh hoạt sớm.

Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi ê-kíp giàu kinh nghiệm và thiết bị chuyên dụng. Ngoài ra, nếu thao tác không chính xác, có thể xảy ra các biến chứng như tràn khí phúc mạc, chấn thương ruột hoặc tổn thương mạch máu lớn.

Can thiệp nút mạch

Can thiệp nút mạch là phương pháp điều trị ít xâm lấn, không cần mổ, phù hợp với bệnh nhân có chống chỉ định gây mê hoặc mong muốn hồi phục nhanh.

Trước khi thực hiện, bệnh nhân chỉ cần gây tê tại chỗ ở vùng bẹn đùi hoặc cổ tĩnh mạch. Bác sĩ sẽ dùng máy chụp mạch để đưa ống catheter từ tĩnh mạch chủ dưới đến tĩnh mạch thừng tinh giãn.

Khi thủ thuật bắt đầu, bác sĩ tiêm chất cản quang để xác định vị trí cần điều trị, sau đó đưa vào các vật liệu như coil kim loại, hạt nhựa hoặc keo sinh học nhằm làm tắc dòng chảy ngược trong tĩnh mạch giãn. Thời gian thực hiện thường chỉ mất 30 - 45 phút và người bệnh có thể xuất viện trong ngày.

Ưu điểm là không cần rạch da, ít đau, phục hồi nhanh và không để lại sẹo. Đây là giải pháp lý tưởng với những ai không phù hợp với can thiệp phẫu thuật.

Dù vậy, tỉ lệ tái phát cao hơn (10 - 20%) so với mổ, và vẫn tiềm ẩn rủi ro như thủng mạch, phản ứng dị ứng với thuốc cản quang hay đau bụng sau can thiệp. Ngoài ra, chi phí cũng khá cao.

Mổ giãn mạch thừng tinh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh không chỉ giúp cải thiện tình trạng đau tức vùng bìu mà còn mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao khả năng sinh sản của nam giới.

Nhiều nghiên cứu cho thấy chất lượng tinh dịch được cải thiện đáng kể sau mổ: tỉ lệ tinh trùng sống, khả năng di động và chỉ số DNA bình thường có thể tăng 50 - 80% trong vòng 3 - 6 tháng. Đồng thời, tỷ lệ tinh trùng dị dạng giảm, giúp tăng khả năng thụ thai tự nhiên.

Ở các cặp vợ chồng hiếm muộn, tỷ lệ mang thai tự nhiên sau mổ dao động từ 30 - 60%, cao hơn đáng kể so với nhóm không điều trị. Kết quả khả quan thường thấy ở bệnh nhân có giãn tĩnh mạch độ 2 - 3 và tinh dịch đồ bất thường.

Đặc biệt, với những bệnh nhân có triệu chứng đau âm ỉ vùng bìu kéo dài, khoảng 70 - 90% ghi nhận tình trạng đau được cải thiện rõ hoặc hết hẳn sau mổ. Đây là yếu tố quan trọng giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn trong sinh hoạt và cuộc sống hằng ngày.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu cả về sinh sản lẫn chất lượng sống, phẫu thuật cần được thực hiện đúng kỹ thuật bởi bác sĩ có kinh nghiệm. Nếu không đảm bảo đúng kỹ thuật, nguy cơ biến chứng như teo tinh hoàn hoặc vô sinh thứ phát tuy hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra.

Sau khi đã hiểu rõ về hiệu quả của phẫu thuật, nhiều người tiếp tục băn khoăn về cảm giác đau sau mổ. Thực tế, cơn đau thường ở mức nhẹ và có xu hướng thuyên giảm theo thời gian.

Mức độ đau sau khi mổ thay đổi như thế nào?

Trong thực tế, cảm giác đau sau mổ không quá nặng nề và thường giảm dần theo thời gian nếu được chăm sóc đúng cách.

Trong vòng 24 giờ đầu sau mổ, bệnh nhân thường cảm thấy đau nhẹ đến trung bình. Nguyên nhân là do tổn thương mô trong quá trình bóc tách và phản ứng viêm cấp. Các loại thuốc giảm đau thông thường sẽ giúp kiểm soát cơn đau hiệu quả.

Từ ngày thứ 2 đến tuần đầu sau mổ, cảm giác đau chuyển sang âm ỉ, tức vùng bìu, đặc biệt khi di chuyển nhanh hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Hiện tượng phù nề mô mềm là nguyên nhân chính.

Trong giai đoạn tuần thứ 2 đến tuần thứ 4, cơn đau gần như biến mất. Một số người có thể còn cảm giác đau nhẹ khi nâng vật nặng hoặc vận động mạnh.

Sau 4 tuần, hầu hết bệnh nhân không còn cảm thấy đau nếu không có biến chứng. Nếu vẫn đau mức trung bình hoặc tăng nặng sau 6 tuần, cần tái khám để đánh giá tình trạng giãn tĩnh mạch tái phát hoặc xơ hóa.

Một số trường hợp, cơn đau sau mổ không còn đơn thuần là phản ứng lành vết thương. Người bệnh cần đi khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Người bệnh cảm thấy đau dữ dội đột ngột, kèm theo buồn nôn, nôn hoặc sốt cao trên 38°C.
• Bìu có biểu hiện sưng nhanh, đỏ, cứng bất thường hoặc cảm giác nóng rát, đau tăng dần theo thời gian.
• Bệnh nhân có cảm giác tiểu buốt, tiểu rắt hoặc phát hiện nước tiểu có lẫn máu.
• Tinh hoàn bên mổ có dấu hiệu teo nhỏ rõ rệt hoặc trở nên mềm nhão hơn so với bên còn lại.

Để cơn đau sớm thuyên giảm và hạn chế rủi ro sau phẫu thuật, việc chăm sóc đúng cách sau mổ đóng vai trò rất quan trọng.

Hướng dẫn cách chăm sóc sau mổ để hồi phục nhanh 

Sau mổ, việc chăm sóc đúng cách giúp giảm đau, ngừa biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Về chăm sóc vết mổ: Trong 48 giờ đầu, bệnh nhân nên băng kín vết thương. Sau đó, có thể để hở nhẹ và vệ sinh bằng nước muối sinh lý 1 - 2 lần/ngày. 

Người bệnh cần lau khô nhẹ nhàng, bôi mỡ kháng khuẩn theo hướng dẫn và tránh ngâm nước hoặc chà xát vùng mổ.

Về nghỉ ngơi và vận động: 3 ngày đầu nên nằm nghỉ hoàn toàn, kê cao bìu để giảm sưng. 

Từ ngày thứ 4, bệnh nhân có thể đi lại gần như bình thường. Sau 1 - 2 tuần, có thể làm việc nhẹ, và từ tuần thứ 3 bắt đầu vận động vừa phải. 

Và tập thể dục nhẹ được khuyến khích sau 6–8 tuần, nhưng cần kiêng nâng vật nặng ít nhất 3 tháng.

Về ăn uống và sinh hoạt: Người bệnh nên ăn nhiều rau xanh, trái cây và protein dễ tiêu như cá, trứng, thịt nạc. Cần uống đủ nước mỗi ngày và tránh các chất kích thích. Chế độ ăn giàu chất xơ sẽ giúp ngừa táo bón, giảm áp lực lên vùng mổ.

Người bệnh nên kiêng quan hệ ít nhất 4 - 6 tuần sau mổ để tránh sưng đau tái phát. Việc tái khám cần thực hiện sau 7 - 10 ngày để kiểm tra vết thương và sau 3 tháng để đánh giá hiệu quả điều trị bằng siêu âm, tinh dịch đồ.

Tinh dịch đồ của người bệnh sẽ cải thiện dần về số lượng và chất lượng tinh trùng trong 3-6 tháng hoặc có trường hợp sau 1 năm.

Chia sẻ thực tế từ người từng mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh

Không ít nam giới từng lo sợ khi nghe đến mổ giãn tĩnh mạch thừng tinh. Nhưng khi đã vượt qua ca phẫu thuật, họ mới nhận ra rằng: điều đáng sợ nhất không phải là mổ, mà là trì hoãn điều trị quá lâu.

Dưới đây là những chia sẻ chân thực từ một số bệnh nhân đã trải qua điều trị thành công:

Anh T.H. (33 tuổi, TP.HCM) cho biết: “Trước mổ em sợ lắm, tìm đọc cả tuần liền trên mạng. Nhưng sau mổ vài ngày thì thấy đỡ hơn nhiều. Tinh hoàn vẫn còn hơi sưng nhẹ nhưng vết mổ thì không còn đau nữa. Em đang theo dõi kỹ và đi lại nhẹ nhàng như lời bác sĩ dặn.”

Còn anh N.Q. (40 tuổi, Bình Dương) chia sẻ: “Lúc mổ xong, tôi nghĩ sẽ đau nhức kéo dài nhưng thực ra chỉ hơi tức vài ngày đầu. Vết mổ của tôi đã lành, giờ đi tới lui chỉ cảm giác âm ỉ nhẹ. Tôi đang cố gắng nghỉ ngơi thêm vài hôm để phục hồi hoàn toàn.”

Và điều đáng mừng rằng, hơn 60% các trường hợp đều cho thấy cải thiện chất lượng và số lượng tinh trùng sau 3-6 tháng.

Từ những phản hồi của bệnh nhân cho thấy, phần lớn người bệnh đều có tiến triển tốt sau mổ, không chỉ giảm rõ rệt cảm giác đau mà còn nhanh chóng quay lại sinh hoạt bình thường. Điều đó cho thấy: nếu bạn đang chần chừ vì sợ đau hay lo lắng quá mức, thì việc chủ động điều trị sớm sẽ giúp bảo vệ cả sức khỏe hiện tại lẫn tương lai sinh sản của bạn.