Từ A tới Z Về Phương Pháp Tán Sỏi Nội Soi Bằng Ống Cứng

Phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng có những lợi ích gì và cần lưu ý điều gì?

Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng là một kỹ thuật điều trị hiệu quả khi sỏi nằm ở vị trí phù hợp. Phương pháp này mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho người bệnh:

• Tỉ lệ sạch sỏi cao nếu sỏi nhỏ dưới 1cm: Bác sĩ có thể tiếp cận trực tiếp viên sỏi và lấy sạch ra ngoài qua kênh nội soi, giúp hạn chế sót sỏi và tăng hiệu quả điều trị.
• Chi phí điều trị thấp hơn so với ống mềm: Người bệnh không phải chi trả cho các thiết bị nội soi linh hoạt và dụng cụ phức tạp, nên tổng chi phí điều trị sẽ tiết kiệm hơn.
• Thời gian thực hiện ngắn và khả năng phục hồi nhanh: Bệnh nhân thường chỉ mất khoảng 20 - 30 phút cho thủ thuật và có thể xuất viện trong ngày nếu không có biến chứng.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm nêu trên, phương pháp này cũng tồn tại một số hạn chế mà người bệnh cần lưu ý:

• Ống soi cứng không tiếp cận được sỏi ở vị trí cao: Loại ống này thiếu độ linh hoạt, nên không thể đi sâu vào đài thận hoặc niệu quản đoạn trên.
• Thao tác không cẩn thận có thể gây tổn thương niệu quản: Bác sĩ nếu thao tác mạnh hoặc sai kỹ thuật có thể làm trầy xước niêm mạc, gây phù nề và làm tăng nguy cơ hẹp niệu quản sau thủ thuật.
• Ống soi cứng dễ gây kích thích bàng quang hơn ống mềm: Khi đi qua bàng quang, ống cứng có thể khiến cơ bàng quang co bóp mạnh hơn, làm người bệnh buồn tiểu liên tục hoặc cảm thấy tức bụng nhẹ sau khi mổ.

Phản hồi của một số bệnh nhân sau khi điều trị bằng phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng

Không ít bệnh nhân từng băn khoăn khi nghe đến phương pháp tán sỏi bằng ống cứng, lo lắng về đau đớn hay biến chứng sau mổ. Tuy nhiên, nhiều trường hợp thực tế cho thấy quá trình điều trị nhẹ nhàng hơn mong đợi, và hiệu quả mang lại rất rõ rệt.

Anh M.T. (42 tuổi, TP.HCM):
“Tôi từng bị sỏi niệu quản gây đau quặn từng cơn, không ăn không ngủ được. Lúc bác sĩ tư vấn tán sỏi nội soi ống cứng, tôi cũng lo vì chưa từng mổ xẻ gì cả. Ai ngờ ca mổ chỉ mất hơn 20 phút, tôi tỉnh táo lại rất nhanh và gần như không thấy đau. Vài tiếng sau đã đi lại được, về nhà trong ngày luôn. Sau 2 ngày, tôi thấy người khỏe hẳn, bụng êm hơn và ăn uống trở lại bình thường.”

Chị N.H. (36 tuổi, Đồng Nai):
“Tôi lo nhất là mổ rồi sẽ đau hay bị sót sỏi. Nhưng thật sự bất ngờ vì sau ca tán sỏi bằng ống cứng, bác sĩ kiểm tra lại thấy sỏi đã sạch hoàn toàn. Trong quá trình hồi phục, tôi chỉ cảm giác hơi tức bụng nhẹ vài tiếng đầu. Không phải nằm viện lâu, không bị đau dai dẳng như mình tưởng. Bây giờ nghĩ lại, tôi thấy may mắn vì chọn đúng phương pháp phù hợp và bác sĩ rất nhẹ tay.”

Những phản hồi tích cực từ người bệnh cho thấy tán sỏi bằng ống cứng là một lựa chọn nhẹ nhàng, ít gây đau và giúp người bệnh an tâm hơn sau điều trị.

Tổng quan về phương pháp tán sỏi bằng ống cứng

Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng là kỹ thuật đưa một ống soi dạng cứng từ lỗ tiểu qua bàng quang, đi ngược lên niệu quản để tiếp cận viên sỏi. 

Sau khi tiếp cận được vị trí sỏi, bác sĩ sẽ sử dụng tia laser để phá vỡ viên sỏi hoặc gắp ra ngoài nếu sỏi còn nguyên khối. 

Toàn bộ quá trình này được thực hiện hoàn toàn qua đường tiểu, không cần rạch da nên sẽ không để lại sẹo.

Phương pháp này phù hợp với những vị trí sỏi nào?

Phương pháp này thường được áp dụng cho những viên sỏi nằm ở đoạn dưới, gần sát bàng quang hoặc đoạn giữa của niệu quản là những vị trí dễ tiếp cận bằng ống soi cứng.

Với sỏi ở đài thận hoặc vị trí cao hơn trong niệu quản, phương pháp này thường không hiệu quả bằng nội soi ống mềm do ống cứng không đủ linh hoạt để đi sâu.

So sánh mức độ đau của tán sỏi ống cứng với phương pháp khác

Khi cân nhắc giữa các phương pháp tán sỏi, mức độ đau là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người bệnh. Vậy so với các kỹ thuật khác, tán sỏi nội soi bằng ống cứng gây cảm giác như thế nào?

So với tán sỏi ngoài cơ thể (TSNCT), phương pháp tán sỏi bằng ống cứng thường gây đau nhiều hơn một chút. Sau khi thực hiện, người bệnh có thể cảm thấy tiểu buốt rõ hơn so với tán sỏi ngoài cơ thể. Tuy nhiên, phương pháp này lại có hiệu quả làm sạch sỏi cao hơn rõ rệt, đặc biệt với sỏi nằm ở niệu quản.

Đối với phương pháp tán sỏi qua da (TSQD), phương pháp tán sỏi bằng ống cứng thường gây ít đau hơn. Lý do là bác sĩ không cần rạch da, không can thiệp vào nhu mô thận và không đặt ống dẫn lưu ra ngoài cơ thể như khi thực hiện tán sỏi qua da.

Tán sỏi bằng ống cứng có thể gây đau nhỉnh hơn so với phương pháp tán sỏi nội soi bằng ống mềm. Vì ống soi cứng không linh hoạt, nên khi đi qua bàng quang và niệu quản, nó dễ gây kích thích mạnh hơn lên thành đường tiết niệu, đặc biệt nếu người bệnh có đặt ống thông sau thủ thuật.

Phương pháp tán sỏi bằng ống cứng có hiệu quả không? Saigon Medicine hỏi - Bác sĩ Trần Quốc Phong tư vấn

Trong quá trình điều trị sỏi thận, không ít bệnh nhân đang còn băn khoăn về độ an toàn, hiệu quả và quy trình phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng.
 
Để giúp bệnh nhân hiểu biết rõ hơn về phương pháp này, Saigon Medicine đã thực hiện buổi phỏng vấn với bác sĩ Trần Quốc Phong để bác sĩ giải đáp những thắc mắc thường gặp của bệnh nhân trong quá trình điều trị bằng phương pháp tán sỏi nội soi bằng ống cứng.

Trước phẫu thuật bệnh nhân cần chuẩn bị gì để quá trình tán sỏi diễn ra suôn sẻ?

Trước khi thực hiện tán sỏi nội soi bằng ống cứng, bệnh nhân cần trải qua một số bước chuẩn bị quan trọng. 

Trước hết bác sĩ sẽ khám tiền mê để đánh giá tình trạng tim mạch, hô hấp và kiểm tra các yếu tố nguy cơ như dị ứng thuốc giảm đau hay các bệnh lý liên quan.

Bên cạnh đó, việc tư vấn kỹ càng trước mổ cũng đóng vai trò quan trọng. Bệnh nhân sẽ được giải thích cụ thể về cảm giác sau tán, khả năng đặt ống thông, và các triệu chứng có thể gặp như tiểu buốt, tiểu máu nhẹ. Điều này giúp họ không hoang mang khi trải qua quá trình hồi phục.

Bác sĩ Trần Quốc Phong luôn nhấn mạnh nếu người bệnh giữ tâm lý thoải mái, thủ thuật sẽ diễn ra nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Kinh nghiệm kiểm soát cơn đau sau tán sỏi ống cứng

Việc kiểm soát cơn đau hiệu quả là yếu tố then chốt giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn trong và sau khi tán sỏi bằng ống cứng. 

Với những ca thủ thuật ngắn dưới 30 phút, bác sĩ thường sử dụng phương pháp gây mê tĩnh mạch nhẹ nhàng vừa đủ an toàn vừa đảm bảo bệnh nhân không cảm thấy đau trong quá trình thực hiện.

Sau khi tán xong, bác sĩ sẽ cá nhân hóa phác đồ giảm đau dựa trên mức độ khó và ngưỡng chịu đau của từng người. Giai đoạn đầu thường dùng thuốc giảm đau đường tiêm, sau đó chuyển sang đường uống. Nếu bệnh nhân đau nhiều, có thể bổ sung thuốc hỗ trợ để giảm co thắt và cảm giác khó chịu.

Ngoài ra, việc đặt ống thông đúng thời điểm cũng giúp phòng ngừa đau và biến chứng về sau. Nếu bác sĩ nhận thấy niệu quản phù nề, có dấu hiệu hẹp hoặc còn sót mảnh sỏi nhỏ, ống thông JJ sẽ được đặt ngay sau khi kết thúc tán sỏi. Điều này giúp đảm bảo dòng nước tiểu lưu thông tốt, hạn chế cảm giác đau tức khi bệnh nhân tỉnh lại.

Những triệu chứng có thể gặp sau khi tán sỏi bằng ống cứng

Sau tán sỏi bằng ống cứng, bệnh nhân có thể gặp một số biểu hiện tạm thời. Phổ biến nhất là tiểu buốt và tiểu ra máu nhẹ, đặc biệt trong 1 - 2 ngày đầu. Đây là phản ứng bình thường của đường niệu sau khi có can thiệp.

Nếu viên sỏi nằm ở niệu quản đoạn giữa hoặc dưới, bệnh nhân có thể cảm thấy đau âm ỉ vùng hông. Mức độ đau thường không nặng và sẽ giảm dần sau vài giờ đầu tiên nếu được chăm sóc đúng cách.

Trường hợp đặt ống thông, người bệnh thường có cảm giác buồn tiểu liên tục hoặc tiểu rắt. Những triệu chứng này thường giảm sau vài ngày và hoàn toàn biến mất sau khi rút ống thông. Nếu biểu hiện kéo dài hơn 48 giờ hoặc đau tăng lên, bệnh nhân nên tái khám để được kiểm tra lại.

Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt dành cho người điều trị sỏi thận

Sau khi tán sỏi, người bệnh cần thực hiện đúng các hướng dẫn dưới đây để hỗ trợ phục hồi và giảm nguy cơ biến chứng:

• Uống đủ nước mỗi ngày (2 - 3 lít): Việc uống đủ nước giúp làm loãng nước tiểu, hỗ trợ đẩy các mảnh sỏi nhỏ ra ngoài và giảm nguy cơ tắc nghẽn niệu quản.
• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày: Đi bộ 10 - 15 phút mỗi ngày sẽ giúp nước tiểu lưu thông tốt hơn, hạn chế ứ đọng và hỗ trợ phục hồi nhanh hơn.

Duy trì chế độ ăn phù hợp với loại sỏi:

• Với sỏi canxi: Người bệnh nên giảm lượng muối và hạn chế thực phẩm giàu oxalat như rau chân vịt, trà đặc, chocolate.
• Với sỏi axit uric: Người bệnh nên giảm thịt đỏ, hải sản và tăng cường rau củ quả trong khẩu phần ăn.

Tuân thủ dùng thuốc theo hướng dẫn: Uống đúng liều, đúng giờ các thuốc được kê để giảm viêm, giảm đau hoặc hỗ trợ bài tiết sỏi. Nếu có thuốc giãn cơ hoặc thuốc hỗ trợ tống sỏi, cần kiên trì sử dụng theo đúng thời gian quy định.

Những biến chứng có thể gặp sau tán sỏi ống cứng

Mặc dù là phương pháp ít xâm lấn, tán sỏi nội soi bằng ống cứng vẫn tiềm ẩn một số biến chứng nếu không được theo dõi và xử lý đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường là rất quan trọng để phòng ngừa biến chứng lâu dài.

Hẹp niệu quản: Đây là biến chứng phổ biến nếu niệu quản bị tổn thương trong quá trình thực hiện. Dấu hiệu điển hình là đau vùng hông tái diễn sau vài tuần, kèm theo tiểu khó hoặc tiểu ngắt quãng. Siêu âm hoặc chụp CT sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng ứ nước thận.

Nhiễm trùng tiết niệu: Nếu sau mổ vài ngày, bệnh nhân có biểu hiện sốt, tiểu đục, tiểu ra mủ hoặc đau buốt tăng dần, cần đi khám ngay. Việc xét nghiệm nước tiểu và điều trị bằng kháng sinh kịp thời sẽ giúp kiểm soát tình trạng nhiễm trùng.

Cặn sỏi gây tắc nghẽn: Một số mảnh sỏi nhỏ còn sót có thể kẹt lại trong niệu quản, làm cản trở dòng tiểu và gây đau quặn. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể đặt lại ống thông để hỗ trợ dẫn lưu và làm thông đường tiểu.