Tư Vấn: Bị Sỏi Thận Có Nên Ăn Sữa Chua?

Sữa chua có nên được bổ sung trong chế độ ăn của người bị sỏi thận không?

Có nhiều người cho rằng canxi trong sữa chua có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, bởi theo thống kê, khoảng 90% sỏi thận có thành phần chính là canxi. Tuy nhiên, quan điểm này chưa hoàn toàn chính xác. Thực tế, các nghiên cứu y khoa chỉ ra rằng việc bổ sung canxi qua thực phẩm, bao gồm sữa và sữa chua, không làm tăng nguy cơ sỏi thận mà còn có thể giúp giảm nguy cơ này. 

Điều này được giải thích bởi cơ chế trong ruột: canxi trong thực phẩm sẽ kết hợp với oxalat, một chất có thể gây sỏi thận để tạo thành một hợp chất không tan và được thải ra ngoài qua đường tiêu hóa, thay vì hấp thu vào máu và lắng đọng trong thận.

Ngược lại, khi bổ sung canxi dưới dạng viên uống hoặc bổ sung trực tiếp, canxi hấp thu nhanh vào máu, dễ kết hợp với oxalat trong thận và tạo thành sỏi. Do đó, người bị sỏi thận không cần kiêng hoàn toàn sữa chua mà nên duy trì lượng vừa phải (dao động từ 1-2 hộp sữa chua, khoảng 100-200g mỗi hộp) trong chế độ ăn để cung cấp canxi và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đồng thời giúp giảm lượng oxalat hấp thu. 

Khi lựa chọn sữa chua, người bệnh nên ưu tiên các loại không đường hoặc có hàm lượng đường thấp. Đường có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận và các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài ra, sữa chua nguyên chất, ít thành phần phụ gia và không chứa chất tạo ngọt nhân tạo cũng là một lựa chọn tốt hơn.

Tuy nhiên, một lưu ý quan trọng là người bị sỏi thận nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe và loại sỏi thận cụ thể của mình.

Lượng và cách sử dụng sữa chua phù hợp cho người bị sỏi thận

Việc sử dụng sữa chua đúng cách là yếu tố then chốt giúp người bị sỏi thận vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa hạn chế nguy cơ hình thành sỏi mới.

Lượng dùng khuyến nghị: Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, người trưởng thành nên bổ sung khoảng 800-1.200 mg canxi mỗi ngày tùy độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Một hũ sữa chua 125g chứa khoảng 200 mg canxi, do đó người bệnh có thể dùng 1-2 hũ sữa chua mỗi ngày kết hợp với các nguồn canxi khác như sữa tươi, phô mai và rau xanh.

Thời điểm sử dụng: Người bị sỏi thận nên tránh uống sữa hoặc ăn sữa chua vào buổi tối trước khi đi ngủ. Lý do là trong lúc ngủ, lượng nước tiểu giảm, nồng độ canxi trong nước tiểu tăng cao, dễ tạo điều kiện cho sỏi phát triển. Thay vào đó, nên dùng sữa chua vào buổi sáng hoặc trưa để cơ thể hấp thu tốt hơn và giảm nguy cơ lắng đọng canxi.

Uống đủ nước: Dù dùng sữa chua hay không, người bị sỏi thận cần uống đủ 2,5-3 lít nước mỗi ngày để giúp thận đào thải các chất cặn bã, giảm nguy cơ cô đặc nước tiểu và hình thành sỏi.

Sữa chua có tác dụng gì đối với người bị sỏi thận?

Sữa chua không chỉ là nguồn cung cấp canxi mà còn mang lại nhiều lợi ích cho người bị sỏi thận:

Cung cấp canxi giúp ngăn ngừa sỏi canxi oxalat: Như đã đề cập, canxi trong sữa chua liên kết với oxalat trong ruột, giảm hấp thu oxalat vào máu và thận, từ đó giảm nguy cơ hình thành sỏi.

Bổ sung dinh dưỡng và tăng cường sức khỏe: Người bị sỏi thận thường mệt mỏi, chán ăn do đau đớn ở thận. Vì vậy sữa chua là một thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu protein, vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ quá trình hồi phục.

Cải thiện hệ vi sinh đường ruột: Sữa chua chứa lợi khuẩn probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa, góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể.

Các thực phẩm nên kết hợp với sữa chua trong bữa ăn dành cho người sỏi thận

Để tối ưu hóa lợi ích của sữa chua và hạn chế nguy cơ sỏi thận, người bệnh nên kết hợp sữa chua với các thực phẩm sau:

Rau xanh và thực phẩm giàu chất xơ: Kết hợp cùng rau cải, bông cải xanh, rau bina (với lượng vừa phải), các loại đậu có thể giúp tăng cường tiêu hóa và giảm hấp thu oxalat.

Thực phẩm giàu vitamin B6: Vitamin B6 giúp giảm sản xuất oxalat trong cơ thể, có thể bổ sung qua ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỏ, cà rốt, cá.

Thực phẩm giàu vitamin D: Cá hồi, lòng đỏ trứng giúp tăng hấp thu canxi hiệu quả và hỗ trợ sức khỏe xương khớp.

Các loại hạt và phô mai: Cung cấp thêm canxi và protein, giúp cân bằng dinh dưỡng.

Lưu ý tránh kết hợp sữa chua với các thực phẩm giàu oxalat như chocolate, khoai lang, củ dền để hạn chế nguy cơ tạo sỏi.

Câu hỏi thường gặp

Người bị sỏi thận có nên uống sữa chua hàng ngày không?

Có. Người bị sỏi thận hoàn toàn có thể uống sữa chua hàng ngày với lượng vừa phải để bổ sung canxi và dinh dưỡng cần thiết. 

Việc bổ sung canxi qua thực phẩm như sữa chua giúp giảm hấp thu oxalat và ngăn ngừa sỏi thận hiệu quả hơn so với việc bổ sung canxi dạng viên. Tuy nhiên, cần lưu ý không uống sữa chua vào buổi tối trước khi ngủ và không kết hợp với thực phẩm giàu oxalat.

Uống sữa chua có làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận do chứa nhiều canxi không?

Không. Canxi trong sữa chua khi được hấp thu qua đường tiêu hóa sẽ kết hợp với oxalat trong ruột, tạo thành hợp chất không tan và được thải ra ngoài qua phân, giảm lượng oxalat hấp thu vào máu và thận, từ đó giảm nguy cơ hình thành sỏi thận. 

Ngược lại, việc bổ sung canxi trực tiếp qua viên uống có thể làm tăng nguy cơ sỏi do canxi hấp thu nhanh vào máu và thận. Vì vậy, việc dùng sữa chua đúng cách không làm tăng nguy cơ sỏi thận mà còn có lợi cho sức khỏe thận.

Người bị sỏi thận hoàn toàn có thể bổ sung sữa chua trong chế độ ăn hàng ngày một cách an toàn và khoa học. Sữa chua không chỉ cung cấp canxi giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi mà còn hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể. 

Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng đúng liều lượng, tránh uống sữa chua vào buổi tối và không kết hợp với thực phẩm giàu oxalat để giảm thiểu nguy cơ sỏi phát triển. Bên cạnh đó, duy trì thói quen uống đủ nước, ăn uống cân bằng và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng sỏi thận và nâng cao chất lượng cuộc sống.