Ảnh hưởng của khí hậu, môi trường & nghề nghiệp đến nguy cơ sỏi thận

Đôi nét về bác sĩ Hồ Nguyên Trường

Ảnh Hưởng Của Khí Hậu Đến Nguy Cơ Sỏi Thận

Khí hậu đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sỏi thận, đặc biệt ở những vùng nóng và ẩm ướt. 

Khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể con người mất nước nhiều hơn qua mồ hôi, dẫn đến tình trạng nước tiểu cô đặc. Điều này làm tăng nồng độ các chất tạo sỏi như canxi và oxalate, thúc đẩy sự hình thành tinh thể và sỏi thận.

Khí Hậu Nóng Ẩm Và Tỷ Lệ Mắc Bệnh

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ rõ ràng giữa khí hậu nóng ẩm và tỷ lệ mắc sỏi thận cao. 

Ở những khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, cơ thể dễ bị mất nước nếu không bù đắp kịp thời, khiến nước tiểu trở nên cô đặc hơn. 

Kết quả là, nguy cơ hình thành sỏi tăng đáng kể so với các vùng ôn đới lạnh giá.

Mùa Hè Và Tăng Cao Các Ca Nhập Viện

Vào mùa hè hoặc những tháng nóng bức, tỷ lệ nhập viện do sỏi thận thường tăng vọt. Lý do chính là do hoạt động ngoài trời nhiều hơn, dẫn đến mất nước nhanh chóng. 

Nếu bạn sống ở các tỉnh miền Nam Việt Nam với thời tiết oi bức quanh năm, việc theo dõi sức khỏe thận là rất cần thiết.

Vùng Địa Lý: Việt Nam Trong "Vành Đai Sỏi"

Việt Nam nằm trong "Vành đai sỏi" – khu vực địa lý toàn cầu bao gồm các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi tỷ lệ mắc sỏi thận cao hơn hẳn so với các khu vực khác trên thế giới.

Khí hậu nóng ẩm đặc trưng của Việt Nam làm tăng nguy cơ này, đặc biệt ở đồng bằng sông Cửu Long hoặc các tỉnh miền Trung.

Ảnh Hưởng Của Môi Trường Đến Nguy Cơ Sỏi Thận

Môi trường sống hàng ngày cũng góp phần lớn vào nguy cơ sỏi thận, từ chất lượng nước uống đến tiếp xúc hóa chất và điều kiện kinh tế - xã hội.

Chất Lượng Nước Và Nguồn Nước Cứng

Uống nước cứng – chứa nồng độ canxi và magiê cao – từ giếng khoan hoặc nguồn nước ô nhiễm có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi. 

Nước không được lọc hoặc xử lý đúng cách còn chứa hóa chất, kim loại nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận. 

Ở nông thôn Việt Nam, nơi nhiều hộ gia đình sử dụng nước giếng, vấn đề này càng phổ biến.

Tiếp Xúc Hóa Chất Và Chất Độc Môi Trường

Mặc dù không phổ biến, nhưng tiếp xúc lâu dài với hóa chất công nghiệp hoặc chất độc môi trường có thể gây tổn thương thận, gián tiếp dẫn đến sỏi thận. Các khu công nghiệp hoặc vùng ô nhiễm là nơi cần chú ý đặc biệt.

Điều Kiện Sống Và Chế Độ Ăn Uống

Mức sống cao hơn ở các nước phát triển thường đi kèm chế độ ăn phương Tây: nhiều muối, đường và protein động vật. 

Điều này làm tăng đáng kể tỷ lệ mắc sỏi thận. 

Ở Việt Nam, sự đô thị hóa nhanh chóng đang khiến lối sống này lan rộng, góp phần nâng cao nguy cơ bệnh lý.

Ảnh Hưởng Của Nghề Nghiệp Đối Với Nguy Cơ Mắc Bệnh Sỏi Thận

Một số nghề nghiệp làm tăng nguy cơ sỏi thận do đặc thù công việc gây mất nước, ít vận động hoặc tiếp xúc với môi trường khắc nghiệt. 

Dưới đây là các nhóm nghề phổ biến:

Lao Động Ngoài Trời Hoặc Nơi Nóng

Công nhân xây dựng, nông dân, thợ làm đường tiếp xúc nhiệt độ cao thường xuyên, đổ mồ hôi nhiều dẫn đến mất nước nghiêm trọng.

Đầu bếp làm việc trong môi trường nóng bức, dễ bị cô đặc nước tiểu nếu không bù nước kịp thời.

Công Việc Ít Vận Động Và Ngồi Lâu

Tài xế, nhân viên văn phòng ngồi liên tục gây ứ đọng nước tiểu, cộng với thói quen uống ít nước để tránh đi vệ sinh, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi.

Nghề Liên Quan Đến Di Chuyển Và Môi Trường Đặc Biệt

Phi công, tiếp viên hàng không khi ở trong môi trường cabin máy bay khô khan và thay đổi áp suất khiến cơ thể dễ mất nước hơn, nâng cao rủi ro sỏi thận.

Nếu bạn đang làm một trong những nghề trên, việc nhận biết sớm các dấu hiệu như đau lưng, tiểu buốt sẽ giúp phòng ngừa kịp thời.

Cách Phòng Ngừa Sỏi Thận Liên Quan Đến Các Yếu Tố Này

Phòng ngừa sỏi thận không khó nếu áp dụng các biện pháp khoa học, tập trung vào bù nước, cải thiện môi trường và thay đổi lối sống.

Bù Nước Tích Cực Trong Khí Hậu Nóng

Ở vùng khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, bạn nên luôn mang theo chai nước và uống liên tục, không chờ đến khi khát. 

Người lao động trong môi trường nóng (như công nhân xây dựng) nên bổ sung dung dịch điện giải để bù khoáng chất, tránh mất cân bằng điện giải dẫn đến sỏi.

Cải Thiện Chất Lượng Nước

Người dùng nên sử dụng thiết bị lọc nước gia đình để loại bỏ tạp chất và làm mềm nước nếu nguồn nước bị cứng. 

Mọi người cần tránh uống nước từ giếng khoan chưa được xử lý, đặc biệt ở các khu vực nông thôn.

Vận Động Thường Xuyên Và Thay Đổi Lối Sống

Nếu công việc đòi hỏi ngồi lâu (như nhân viên văn phòng), mọi người nên đứng dậy đi lại, kéo giãn cơ thể sau mỗi 30–60 phút để tránh ứ đọng nước tiểu. Bạn cần kết hợp chế độ ăn ít muối, đường và protein động vật, đồng thời hạn chế tiếp xúc hóa chất bằng cách sử dụng thiết bị bảo hộ lao động.

• Khí hậu nóng ẩm: Bạn nên uống từ 2 đến 3 lít nước mỗi ngày và bổ sung các chất điện giải cần thiết để duy trì cân bằng cơ thể.
• Nước cứng hoặc ô nhiễm: Người dân hãy sử dụng hệ thống lọc nước hoặc máy làm mềm nước để đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt.
• Nghề nghiệp gây mất nước: Chúng ta cần mang theo nước uống và nghỉ ngơi định kỳ để bù nước kịp thời.
• Ít vận động: Cá nhân nên đi lại sau mỗi 30–60 phút và thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu.

Lời khuyên bác sĩ Hồ Nguyên Trường

Thạc sĩ bác sĩ Hồ Nguyên Trường, chuyên gia Nam học - Tiết niệu, chia sẻ: 

“Để giảm nguy cơ sỏi thận trong khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, mọi người nên uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày. 

Những cá nhân làm việc ngoài trời hoặc trong môi trường nóng, chẳng hạn như công nhân xây dựng và đầu bếp, nên bổ sung dung dịch điện giải để bù khoáng chất. 

Nếu công việc đòi hỏi nhân viên ngồi lâu, họ hãy đứng dậy vận động mỗi 30-60 phút để tránh ứ đọng nước tiểu. 

Đồng thời, người lao động nên sử dụng thiết bị bảo hộ khi làm việc trong môi trường có hóa chất.”